Wat is suiker?

Iedereen kent suiker. Voor de meeste mensen is suiker een genotsmiddel met een zoete smaak die als aangenaam ervaren wordt. Weinigen beseffen echter dat suiker een erg negatieve impact heeft op ons lichaam. Duidelijkheidshalve moet er gezegd worden dat er voor het lichaam een gigantisch verschil is tussen suiker en suikers. Suiker is (geraffineerde) riet- of bietsuiker die gebruikt wordt om de voeding te zoeten of als puur genotsmiddel. Suikers zijn koolhydraten die we in hun natuurlijke vorm vinden in fruit, groenten, granen en rijst.

Energierover en oorzaak van overgewicht

Het grote verschil tussen suiker en suikers zit in de snelheid waarmee het lichaam deze stoffen opneemt. Suiker is een snel koolhydraat. Het wordt door het lichaam onmiddellijk opgenomen in het bloed, waardoor de bloedsuikerspiegel zeer snel stijgt. Het lichaam krijgt een hoge piek van energie, maar wanneer deze energie niet dadelijk verbruikt wordt, gaat het lichaam onder impuls van insuline de suiker omzetten in vet en dit opslaan. Na deze hoge piek is er een snelle terugval van de bloedsuikerspiegel, wat dan meestal ervaren wordt als een gevoel van leegte, honger, loomheid of vermoeidheid.

Natuurlijke suikers

De meeste natuurlijke suikers daarentegen gedragen zich als trage koolhydraten. Zij worden minder snel opgenomen in het bloed. De bloedsuikerspiegel stijgt dus minder hoog en houdt langer een verhoogd niveau aan. De trage koolhydraten geven dus een tragere, maar een constantere energietoevoer. Deze trage koolhydraten worden ook suikers met een lage glycemische index genoemd. Zij worden door het lichaam gebruikt als brandstof voor onze cellen.

De cellen die het meest afhankelijk zijn van deze suikers zijn de hersencellen. Zij benutten 30% van de glucosetoevoer in het lichaam. Het is wetenschappelijk bewezen dat de hersencellen zeer gevoelig zijn voor de schommelingen in de bloedsuikerspiegel, teweeggebracht door de snelle koolhydraten. Zowel een te hoog als een te laag bloedsuikerniveau heeft een negatieve invloed op het optimale functioneren van de hersenen.

Geschiedenis

In tegenstelling tot geraffineerde suiker zijn natuurlijke suikers altijd al in onze voeding aanwezig geweest. De eerste Europeanen die suiker consumeerden, waren de legers van Alexander de Grote. Vanuit Oost-India brachten zij suiker mee als delicatesse voor de adel en de rijken. Pas in de loop van de 18de eeuw werd suiker uit suikerriet prijselijk, zodat de gemiddelde burger zich er tegoed kon aan doen.

In het begin van de 19de eeuw, tijdens het bewind van Napoleon, ontdekte een Fransman een manier om ook suikerbieten te raffineren. Deze suiker was gemakkelijk en goedkoop te produceren en overspoelde de voedingsmarkt. Sindsdien is de suikerconsumptie in Europa jaarlijks toegenomen.

Suiker en gezondheid

Hoewel de meeste westerlingen in mindere of meerdere mate suiker consumeren, blijken er maar weinigen stil te staan bij de impact die suiker op ons lichaam heeft. Suiker is een geconcentreerd en gekristalliseerd zuur dat verantwoordelijk is voor tal van ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten, Alzheimer, ADHD, osteoporose, gewrichtsontstekingen, verzwakt immuunsysteem, spastisch colon, tandcariës, overgewicht e.d. Het is oorzaak van vele beschavingsziekten die in onze moderne maatschappij met chemische medicatie bestreden worden in plaats van met gezonde, aangepaste voeding. Voor de verbranding van suiker zijn verschillende vitaminen en mineralen nodig, waaronder magnesium, vitamine B, calcium, zink en chroom. Aangezien deze nutriënten door de raffinage uit de suiker gehaald zijn, worden deze aan het lichaam onttrokken. Zo is suiker uiteindelijk een rover van belangrijke en oodzakelijke voedingsstoffen voor het lichaam!

Suiker… een legale drug!

Aangezien suiker verslavend is, is het aanbevolen de suikerinname te beperken. In zijn boek “Suiker” stelt William Dufty zelfs dat suiker verslavender is dan drugs! Suiker is in onze moderne westerse maatschappij alom aanwezig. Niet alleen in snoep vinden we suiker, maar ook in frisdrank, brood, charcuterie, bereide maaltijden, mayonaise, zelfs in vele light producten! Wanneer je bewust kiest voor een gezonde voeding is het noodzakelijk steeds de ingrediëntenlijst op het etiket te lezen voor je een product aankoopt om te controleren of dit product al dan niet suiker bevat!

Gezonde alternatieven

Wanneer je echt begaan bent met je gezondheid en je beseft dat suiker geen goede optie is om voeding te zoeten, vind je synthetische zoetstoffen zoals aspartaam, acesulfaam-K, tagatose, maltitol, sorbitol e.d. geen degelijk en gezond alternatief. Een betere optie is het gebruik van stevia of donkere agavesiroop, kokosbloesemsuiker (gula java), vloeibare honing of geraffineerde rietsuiker. Dadels, vijgen en gedroogde abrikozen kunnen gebruikt worden om yoghurt, pudding, zoete gerechten of desserten te zoeten.

Semi-synthetische zoetstoffen (polyolen)

Polyolen of suikeralcoholen zijn semi-synthetische zoetstoffen omdat ze worden aangemaakt door een (kleine) chemische bewerking van bestaande natuurlijke suikers zoals glucose, lactose of maltose.
Polyolen zoals mannitol, sorbitol en xylitol komen in zeer minieme mate voor in de natuur, maar het is goedkoper deze stoffen chemisch aan te maken uit bestaande suikers dan ze te extraheren uit natuurlijke voedingsbronnen.

Soorten

  • lactitol
  • maltitol
  • mannitol
  • sorbitol
  • xylitol
  • isomalt

  • erythritol (meso-erythritol, erythrol of phycitol) is het enige onschadelijke polyol

Winderigheid, diarree en tekort aan vitaminen en mineralen zijn mogelijke neveneffecten van consumptie van polyolen

Synthetische zoetstoffen

Synthetische zoetstoffen worden volledig kunstmatig gemaakt. Ze komen niet voor in de natuur. Aangezien
deze zoetstoffen geen of zeer weinig calorieën bevatten, worden ze dikwijls gebruikt in een laag calorisch dieet.
Synthetische zoetstoffen hebben geen effect op de bloedsuikerspiegel. Daarom worden ze dikwijls aanbevolen
aan diabetici.

Er bestaan verschillende soorten synthetische zoetstof:

  • acesulfaam-K (E 950)
  • amino sweet (= aspartaam, E951)
  • tagatose
  • cyclamaat: natrium- en calciumcyclamaat (E 952)
  • sacharine (E 953)
  • sucralose                                                
  • alitaam
  • neotaam

 

Afhankelijk van het soort zoetstof zijn volgende neveneffecten bekend:

  • neurotoxiciteit (afsterven van zenuwcellen)
  • verandering in hersenmetabolisme (vooral kinderen zijn hier gevoelig voor) en hersentumoren
  • duizeligheid, verlies van concentratie
  • epileptische aanvallen
  • ernstige stofwisselingsproblemen
  • emotionele stoornissen en/of stemmingswisselingen door verminderde aanmaak van serotonine
  • gevoelige personen kunnen acute reacties krijgen zoals hoofdpijn of migraine, duizeligheid,
    plotse agressie, hyperactiviteit, spierkrampen, braken, buikpijn, tijdelijk gezichtsverlies, …
  • zwelling van sommige organen zoals bijvoorbeeld de lever
  • er bestaat een significante correlatie tussen het gebruik van aspartaam en oogproblemen

Stevia (Stevia Rebaudiana Bertoni, stepa, honingkruid)

Blok-8-19.jpg

Stevia is een kleine, groene plant die oorspronkelijk afkomstig is uit Paraguay. De Guaranay-Indianen gebruiken deze plant al meer dan 1500 jaar, zowel om hun voeding te zoeten als vanwege zijn medicinale kwaliteiten. De lancetvormige blaadjes hebben een zeer zoete smaak.
Stevia kan in verschillende vormen gebruikt worden:

  • de blaadjes zelf, al dan niet vermalen
  • vloeibare vorm
  • poeder
  • tabletten voor in drank

 

Stevia biedt veel voordelen:

  • het is een volledig natuurlijk product, het is absoluut niet toxisch en er bestaat geen enkel risico op overdosering. Stevia en extracten van stevia (zoals rebaudioside A) zijn dus voor 100% veilige en natuurlijke zoetmiddelen.
  • aangezien stevia de bloedsuikerspiegel niet verhoogt en tevens ook geen calorische waarde heeft,
    is het de ideale zoetstof in een diabetesdieet, een afslankingsdieet en/of een lichaamszuiverend dieet.
  • het is zeer zoet, dus je moet er maar een heel kleine dosis van gebruiken.
  • het is hittebestendig tot 200° C, dus het kan perfect gebruikt worden bij koken en/of bakken.

  • het veroorzaakt geen tandcariës. In tegenstelling tot suiker is stevia geen voedingsbodem voor mondbacteriën, het onderdrukt zelfs de bacteriën. Daarom wordt stevia ook gebruikt in tandpasta.
  • het reguleert maag- en darmzuur, bestrijdt candida en herstelt de darmflora.
  • het is bacteriedodend en kan o.a. aangewend worden bij aften, tandvleesproblemen, darmklachten, acné, koortsblaasjes e.d.
  • het heeft nog tal van andere positieve effecten op het lichaam zoals o.a. bloeddrukverlaging bij hoge bloeddruk, regulering van de bloedsuikerspiegel bij hypoglycemie, het is een zacht diureticum (vochtafdrijvend) en het werkt wondhelend.

 

Aangezien stevia de bloedsuikerspiegel niet doet stijgen (glycemische index = 0) en geen calorieën bevat, is deze zoetstof het perfecte gezonde alternatief voor suiker en alle synthetische zoetstoffen. Stevia is dus een ideale zoetstof, niet alleen voor diabetespatiënten en mensen op dieet, maar zeker ook voor iedereen die bewust kiest voor gezonde voeding!

Meer weten?

Onderstaande boeken bieden uitmuntende lectuur over suiker:
“Suiker” William Dufty (uitverkocht, maar wel nog te vinden in de bibliotheek)
“Suiker en zoetstoffen” Dr. Geert Verhelst